หนึ่งในเหตุผลหลักในการเลือกเรียนต่อยุโรป คือ ประวัติศาสตร์ที่ยาวนาน และเป็นต้นกำเนิดของอารยธรรม วัฒนธรรมและศาสตร์ความรู้สาขาต่างๆ ที่มีอิทธิพลต่อโลกปัจจุบัน ทั้งในปรัชญา สังคมศาสตร์ การเมือง กฎหมาย หรือวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
มหาวิทยาลัยคือส่วนพื้นฐานของอารยธรรม เพราะเป็นการเรียนรู้ของชาวยุโรปเมื่อประมาณ 1,000 ปีก่อนแล้ว ในช่วงหลายศตวรรษที่ผ่านมา ความคิดดั้งเดิมที่หล่อหลอมสถาบันเหล่านี้ได้รับวิวัฒนาการที่สําคัญ และสถาบันการศึกษาหลายแห่งยังคงเปิดดําเนินการอยู่ในปัจจุบัน เป็นสถานที่ที่ประวัติศาสตร์มาบรรจบกับวิธีการวิจัยสมัยใหม่ ทำให้มหาวิทยาลัยเหล่านี้มีชื่อเสียงและมีอิทธิพลมากที่สุด และเป็นที่นิยมอย่างมากกับนักศึกษาต่างชาติ นี่คือรายชื่อ(ตัวอย่าง) 10 มหาวิทยาลัยที่เก่าแก่ที่สุดยุโรป
อิตาลี – University of Bologna, ก่อตั้งปี ค.ศ. 1088
มหาวิทยาลัยที่เก่าแก่ที่สุดในยุโรป – และยังเป็นมหาวิทยาลัยที่เก่าแก่ที่สุดในโลก – คือมหาวิทยาลัยโบโลญญาในอิตาลี ในความเป็นจริงนี่คือสถาบันที่คําว่า “มหาวิทยาลัย” (“มหาวิทยาลัย” ในภาษาละติน) ได้รับการประกาศเกียรติคุณ – คํานี้ไม่มีอยู่ก่อนหน้านั้น ก่อตั้งขึ้นเพื่อส่งเสริมการศึกษาด้านกฎหมาย แต่ได้แตกแขนงออกไปยังสาขาวิชาอื่น ๆ มานานแล้ว ตลอดหลายศตวรรษที่ผ่านมาศิษย์เก่าที่มีชื่อเสียงของมหาวิทยาลัยโบโลญญาได้รวมพระสันตะปาปาโคเปอร์นิคัสดันเต้และแม้แต่ผู้ผลิตรถยนต์ Enzo Ferrari
อังกฤษ UK – University of Oxford ปี 1096 และ University of Cambridge ปี 1209
มหาวิทยาลัยอ๊อกซฟอร์ดเป็นมหาวิทยาลัยเก่าแก่ที่สุดในอังกฤษ มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ก่อตั้งขึ้นประมาณ 100 ปีต่อมา ในตอนเริ่มต้นก็มีข้อพิพาทกันเล็กน้อยระหว่างทั้งสองมหาวิทยาลัยและว่ากันว่ามีการแข่งขันที่ดุเดือดระหว่างกัน เช่น ชาวเมืองเคมบริดจ์บังคับให้นักวิชาการมหาวิทยาลัยอ็อกซ์ฟอร์ดจํานวนมากลาออกเพราะตั้งรกรากอยู่ในเคมบริดจ์ และเป็นสาเหตุที่เมืองเคมบริดจ์อยากตั้งมหาวิทยาลัยใหม่ของตนเอง ปัจจุบันทั้งสองสถาบันได้รับการจัดอันดับให้เป็นหนึ่งในมหาวิทยาลัยที่ดีที่สุดในโลก
สกอตแลนด์ UK – University of St Andrews ปี 1410-1413
มหาวิทยาลัยที่เก่าแก่ที่สุดของสกอตแลนด์ก่อตั้งขึ้นระหว่างปี 1410 ถึง 1413 ครึ่งศตวรรษหลังจากสงครามประกาศอิสรภาพของสกอตแลนด์ครั้งที่สอง ในขั้นต้นวิชาที่สอนเกี่ยวกับเทววิทยาและปรัชญา วันนี้มหาวิทยาลัยเซนต์แอนดรูเปิดสอนหลักสูตรปริญญาในสาขาวิชาที่หลากหลาย
ฝรั่งเศส- University of Paris ประมาณปี 1150
มีการถกเถียงกันเกี่ยวกับวันก่อตั้งดั้งเดิมของมหาวิทยาลัยปารีสฝรั่งเศสที่มีชื่อเสียง “ซอร์บอนน์” ว่าเดิมทีอาจจะเป็นสถาบันของเอกชนเมื่อประมาณปี ค.ศ. 1150 และต่อมาได้รับการแต่งตั้งให้เป็นมหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยของรัฐบาล แต่หลังจากการจลาจลในช่วงปลายทศวรรษ 1960 มหาวิทยาลัยได้รับการปฎิรูปและแบ่งคณะและภาควิชาออกเป็น 13 คณะ
โปรตุเกส – University of Coimbra ปี 1290
มหาวิทยาลัยที่เก่าแก่ที่สุดของโปรตุเกสก่อตั้งขึ้นครั้งแรกในลิสบอนในปี 1290 และย้ายที่ตั้งหลายครั้งก่อนที่จะย้ายไปที่ตําแหน่งปัจจุบันอย่างถาวร มหาวิทยาลัย Coimbra เป็นชื่อเรียกของ “Coimbra Group” ซึ่งเป็นสมาคมของมหาวิทยาลัยวิจัยแบบดั้งเดิมในยุโรปซึ่งสมาชิกเป็นสถาบันหลายแห่งที่ปรากฏในบทความนี้
ออสเตรีย- University of Vienna ปี 1365
มหาวิทยาลัยเวียนนาสร้างสถิติมากกว่าการเป็นมหาวิทยาลัยที่เก่าแก่ที่สุดในประเทศที่ใช้ภาษาเยอรมัน โดยมีจำนวนนักเรียนมากกว่า 90,000 คน และในการจัดอันดับส่วนใหญ่มหาวิทยาลัยเวียนนามักจะทําคะแนนได้ดีที่สุดในออสเตรีย
เยอรมนี- Heidelberg University ปี 1386
มหาวิทยาลัยที่เก่าแก่ที่สุดในเยอรมนีตั้งอยู่ในเมืองเล็ก ๆ ของไฮเดลเบิร์กระหว่างแฟรงค์เฟิร์ตและสตุตการ์ต นักเรียน 30,000 คนคิดเป็นประมาณหนึ่งในห้าของประชากรในเมือง โดยมีผลงานวิชาการเป็นที่ไม่ได้จํากัดอยู่แค่ในภูมิภาคเท่านั้น ด้วยการมุ่งเน้นไปที่การวิจัยที่ทันสมัยมหาวิทยาลัยไฮเดลเบิร์กได้ผลิตบุคคลากร ผู้ได้รับรางวัลโนเบลมากกว่า 30 คน
สวีเดน- Uppsala University ปี 1477
ใช้เวลาไม่กี่ศตวรรษก่อนที่ผู้นําเทรนด์เมดิเตอร์เรเนียนจะประสบความสําเร็จในการส่งออกแนวคิดของมหาวิทยาลัยในฐานะศูนย์กลางการเรียนรู้ที่สูงขึ้นไปยังภาคเหนืออันไกลโพ้น ในนอร์ดิก(สแกนดิเนเวีย) สวีเดนเป็นประเทศแรกที่ก่อตั้งมหาวิทยาลัย นั่นก็คือมหาวิทยาลัยอุปซอลาในปี 1477 อุปซอลาเมืองเล็ก ๆ ทางตอนเหนือของสตอกโฮล์มมักถูกมองว่าเป็นเมืองที่รวบรวมนักศึกษามากที่สุดในสวีเดน
เดนมาร์ก- University of Copenhagen ปี 1479
เดนมาร์กปฏิบัติตามแนวคิดด้านก็สร้างมหาวิทยาลัยตามสวีเดนอย่างรวดเร็ว และก่อตั้งมหาวิทยาลัยโคเปนเฮเกนในอีกสองปีต่อมา ศิษย์เก่าที่มีชื่อเสียง ได้แก่ นักปรัชญา Søren Kierkegaard และ Niels Bohr ผู้ได้รับรางวัลโนเบลสาขาฟิสิกส์ สถาบันยังคงเป็นหนึ่งในมหาวิทยาลัยที่มีชื่อเสียงที่สุดในเดนมาร์กและยังใหญ่ที่สุดของประเทศ
ลิทัวเนีย- Vilnius University ปี 1579
มหาวิทยาลัยวิลนีอุสเป็นมหาวิทยาลัยที่เก่าแก่ที่สุดในลิทัวเนีย และในภูมิภาคบอลติก โดยที่เริ่มต้นในสายสังคมศาสตร์ ปรัชญา และปัจจุบันเปิดสอนหลากหลายสาขาวิชา
สรุป
ความเก่าแก่ของมหาวิทยาลัยที่นำมาเสนอนับจากปีหลังก่อตั้งอย่างเป็นทางการและมีสถานะเป็นมหาิทยาลัย อย่างไรก็ตาม โปรดทราบว่าซึ่งการเรียนการสอนยุคเริ่มแรกอาจจะไม่ได้อยู่ในรูปแบบมหาวิทยาลัย เช่น การรวมกลุ่มนักปราชญ์ในยุคกรีก ทวีปยุโรปถือเป็นต้นกำเนิดอารายธรรมการศึกษา สหวิทยาการที่สำคัญและเก่าแก่ที่สุดของโลก ทำให้ยุโรปยังสามารถผลิตการศึกษาคุณภาพได้จนถึงปัจจุบัน ครอบคลุมสาขาสังคมศาสตร์ กฎหมาย ปรัชญา จนไปถึงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
